Na spomeniku na tri kamene ploče u Sremskoj Mitrovici urezan je tekst: "Ovde su Nemci i ustaše od 1941. do 1944. godine ubili 7.950 ljudi i žena. Ovde su izmučene ljude i žene po kiši i snegu, gole i bose, bajonetima terali da sami sebima iskopaju rake. Ovde su nad rakama ranjene krečom polivali i žive zakopavali. Ovde su mučenici u smrti čekali spas, ovde su nad rakama pred bajonetima i mitraljezima pevajući ginuli ljudi. Bili su patrioti, rodoljubi, borci, bili su ljudi. Bili su i jesu sloboda, bratstvo naroda i naše dostojanstvo".

U Donjoj Gradini u Republici Srpskoj i u Sremskoj Mitrovici u Srbiji danas se obilježava 75 godina od proboja logoraša iz ustaškog logora Jasenovac i Dana sjećanja na žrtve ustaškog zločina - genocida u ovom koncentracionom logoru i njegovom najvećem stratištu Donjoj Gradini.

 

 

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

"Nikada nećemo zaboraviti Gradinu, ni Jasenovac, Jadovno, Drakuliće, Motike, Šargovac. Nijedan logor, nijedan nož, malj, metak. Niti jedan zločin! Nemamo na to pravo jer bi na taj način okrenuli glavu od istine, od pravde, od slobode, od sopstvenog postojanja. To je lekcija koja određuje budućnost i nas i ovih prostora. Zaboraviti znači odustati od te budućnosti, a to je ono na šta nemamo prava. Srbija je danas Srbija, ali ponosna. Svesna sebe i svoje istorije, svesna svog naroda u Republici Srpskoj, Crnoj Gori i mnogim drugim državama u regionu. Identitet, tradicija, vera, sećanje jesu prava koja priznajemo drugima, ali ih zadržavamo čvrsto i za sebe. Nećemo od toga okrenuti glavu. Ćutanje jeste zločin i više ne sme da ga bude." - Predsednik Republike Srbije Aleksandar Vučić je položio venac u Spomen parku Sremska Mitrovica povodom Dana sećanja na žrtve koncentracionog logora Jasenovac i njegovog najvećeg stratišta Donja Gradina.

A post shared by Aleksandar Vučić (@buducnostsrbijeav) on Apr 26, 2020 at 3:10am PDT

Obilježavanju u Donjoj Gradini prisustvuju srpski član Predsjedništva BiH Milorad Dodik, predsjednik Republike Srpske Željka Cvijanović, predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nedeljko Čubrilović, premijer Srpske Radovan Višković i predsjedavajući Savjeta ministara Zoran Tegeltija.

Sistem koncentracionih logora Jasenovac predstavlja jedno od najvećih stratišta u Drugom svjetskom ratu, a od 1941. do 1945. godine u tom logoru ubijeno je stotine hiljada civila, najviše Srba, Jevreja i Roma, uključujući i desetine hiljada djece u logoru Jastrebarsko.

Međunarodna komisija za istinu o jasenovačkom sistemu hrvatskih koncentracionih logora zaključila je da su Hrvati u Jasenovcu i Donjoj Gradini ubili više od 700.000 Srba, 80.000 Roma i 23.000 Jevreja.

Sistem logora smrti NDH obuhvatao je oko 80 logora, a Donja Gradina je najveće stratište u sistemu koncentracionih logora Jasenovac.

U Memorijalnom kompleksu Jasenovac, koji danas pripada Hrvatskoj, kao žrtve su navedeni samo oni koji su identifikovani, odnosno 83.145 ubijenih.

Među stradalima za 1.337 dana postojanja logora Jasenovac bilo je više od 20.000 djece.

Svjesni da gube rat, ustaše su likvidaciju logora Jasenovac započele 8. aprila 1945. godine.

Dan prije proboja, 21. aprila, ustaše su zatvorile ženski logor u Košutarici.

Jasenovac su probojem zapečatili iznemogli logoraši koji su u pitomo mjesto na obali Save dovedeni samo sa jednim ciljem da budu ubijeni na najzvjerskiji način.

Preživjeli logoraši sjećaju se da je u koloni, koja je pored jasenovačkih žica i zidina prolazila prema Donjoj Gradini bilo oko 900 žena, a među njima 60 djece.