Slučajnost ili opomena, tek na razdaljini od samo dvadesetak kilometara u selima Komaranu, Tečiću i Kolaru duž puta Rekovac - Jagodina, zapisi više nisu dostojanstvena stabla iz davnina.

Zapis, najčešće stablo hrasta, bresta, javora ili cera je Božije, molitveno, sveto drvo. Za vrijeme seoskih litija sveštenici u njega urezuju krst i mole se mještani. Ono je centar dešavanja u svakom selu. Od njega kreću krstonoše koje prati molitvena pjesma, svadbena veselja, ali i povorka s pokojnikom. Pod zapisom su se krštavala djeca.

- Mislim da je to što se desilo sa zapisima u Kolaru, Tečiću i Komaranu Božija opomena, najava zla koje prijeti tim selima - kaže Goran Jovanović iz Bara kod Rekovca koji nas je odveo do zapisa u Komaranu, za koji se pretpostavlja da je star oko 250 godina.

Riječ je o hrastu lužnjaku, čija se ogromna grana slomila prije tri godine i počela da se suši. Nalazi se na brežuljku u šumi iznad sela i do njega može da se dođe terenskim vozilom ili pešice. Stablo zapisa je prilično vitalno, a ostale grane krasi sveže, zeleno lišće.

Jasen u rekovačkom Tečiću, takođe seoski zapis, počeo je da se suši prije tri godine, a onda ga je jak vjetar prošle zime bukvalno iščupao iz korjena. Zoran Milutinović (48) iz Tečića, čiji ga je djeda LJubomir zasadio prije 90 godina u potesu Rotiće dva kilometra od sela, misli da to nije nikakvo predskazanje i da je sreća što je pao na stranu na kojoj nisu dalekovodi i bašte, jer bi izazvao veliku štetu.

- Stablosmo poklonili crkvi, jer kod nas je 1989. godine počela da se gradi seoska crkva i Crkveni odbor je pitao da li to drvo može da bude zapis, mi smo dozvolili što znači da je drvo crkveno i ne znam zašto bismo se plašili, jer nismo ga mi osušili. Mislim da to ne naslućuje nikakvo zlo, a vladika je odobrio da ga isjeku i odnesu - kaže Milutinović.

Sveti hrast u Kolarima

Najviše straha izaziva hrast u Kolarima koji je star dva vijeka, a grane su pale na ambulantu.

Najviše polemika i straha izaziva sudbina hrasta zapisa u Kolarima kraj Jagodine, za koji se vjeruje da je star preko dva vijeka. Početkom avgusta 2017. godine ogromne grane su se slomile i pale na dom kulture i ambulantu. Zbog vjerovanja da će smrt stići onoga ko dira sveto drvo, ali i uvjerenosti mještana da se na mjestu otkinute grane nazire lik Bogorodice, nijedan mještanin se nije usudio da pomjeri grane ovog hrasta. Odlukom odbornika Skupštine grada Jagodine on je proglašen zaštićenim prirodnim dobrom i o njemu se stara JP "Uređenje i javno osvetljenje".

- Zapis i njegova okolina uvijek su lijepo održavani. Sada su dozvolili da dvije godine stoje njegove pokidane grane. Prethodni pop nije smio da ih dira, a novi je usitnio oborene grane i počistio korov. Čestitala sam mu - kazala je jedna mještanka Kolara.

Najstariji mještanin ovog sela, Cvetko Zdravković (91), koji je bio opštinski odbornik u četiri mandata i predsjednik mjesne zajednice dugo godina, kaže da je zapis zasadio izvijesni Srbin u vrijeme kada su ljudi iz Vukanje kraj Jastrepca počeli da naseljavaju ovo selo.

- Star je preko 200 godina, pamtim ga još iz djetinjstva, bilo je glavno mjesto za sva okupljanja, pogotovo što nismo imali crkvu - seća se Zdravković.

Oko hrasta je išla litija svakog Bijelog petka jer je to seoska slava, za svaki svetac palili su svijeće kraj njega, tu su organizovane igranke, razna okupljanja, tu su se uvijek igrala deca.