Pored toga kako organizam stari, usporavaju se i metabolički procesi, mijenja se endokrini sistem i struktura hormona. U tom slučaju organizam se takođe izlaže većem stresu i dolazi do određenih promjena.

Tada na scenu nastupa autofagija. Ovaj proces u organizmu pomaže našem tijelu da se oslobodi oštećenih ćelija. Među ciljane mete su uključene i aktivne ćelije koje nemaju nikakvu ulogu u organizmu, ćelije koje predstavljaju višak, a takođe i maligne ćelije.

Veoma je bitno da se organizam oslobodi oštećenih, neupotrebljivih i malignih ćelija iz razloga što one mogu da indiciraju inflamatorne rekacije ili neka veoma ozbiljna oboljenja.

Riječ autofagija je osmišljena prije nekoliko dekada i sastoji se iz dvije Grčke riječi. Prva “auto ” (sebe) i druga “phagy” (jesti).

U najnovijim studijama naučnici su uspjeli da shvate kako ovaj kompleksni dio našeg imunog sistema može da utiče na našu dugovječnost, da poboljša naš imuni sistem, naše srce i kompletan metabolizam.

Šta je autofagija i da li je ona dobra ili loša za vas?

Definicija autofagije je konzumiranje tkiva svog sopstvenog organizma u vidu metaboličkog procesa koji nastaje usljed izgladnjivanja ili usljed različitih bolesti. Naučnici vjeruju da je autofagija mehanizam za preživljavanje. Na taj način organizam regauje na stres i pokušava da se zaštiti.

Dali je autofagija dobra ili loša za vaše zdravlje? Ona je definitivno dobra! Kao što sam naveo, možete smatrati autofagiju formom samo-proždiranja. Ovo može zvučati zastrašujuće, ali je ovo normalna proces organizma prilikom kog se obnavljaju ćelije. Autofagija je toliko od pomoći, da predstavlja ključ za prevenciju bolesti kao što je kancer, neuronska degeneracija, diabetes, bolesti jetre i autoimuni poremećaji, kao i za infekcije.

Autofagija ima mnogo prednosti koje pomažu prilikom starenja. Autofagija koristi otpad proizveden u ćelijama da bi proizvela gradivni materijal za popravku i regeneraciju drugih ćelija.

Zahvaljujući najnovijim studijama, poznato je da autofagija čisti organizam i da ga brani od negativnog efekta stresa. Naučnici još uvijek istražuju način i procese autofagije i kako ona zapravo utiče na organizam.

Postoji nekoliko procesa uključenih u autofagiju. Lizozomi su dijelovi ćelija koji mogu da uništavaju velike oštećene strukture, kao što su mitohondrije. Ovi dijelovi ćelija takođe mogu da pomognu prilikom trasporta ovih oštećenih dijelova ćelija u cilju generisanja energije. Suma sumarum kompletnog procesa je da zapravo oštećeni materijal prvo mora biti transportovan od strane lizozoma, nakon toga rekonstruisan, a potom upotrijebljen za novu svrhu.

Benificije autofagije

Istraživači su nagovijestili koje su najvažnije dobre osobine autofagije za naš organizam:

• Obezbjeđivanje gradivnog materijala i energije za ćelije.

• Recikliranje oštećenih proteina i otpadaka

• Regulacija funkcija pogona ćelija, mitohondrija, koje služe za proizvodnju energije, a mogu biti oštećene usljed oksidativnog stresa i anaerobnog stanja ćelije usljed fizičkog napora, bolesti ili uticaja nekih hormona na ćelije i njihove receptore

• Štiti nervni sistem i podstiče razvoj novih moždanih ćelija. Autofagija poboljšava kognitivne funkcije, stukturu mozga i neuroplastičnost.

• Autofagija pospješuje rast i razvoj ćelija srčanog mišića. Takođe, štiti srce od srčanih oboljenja.

• Poboljšava i modifikuje imuni sistem eliminisanjem intercelularnih patogena. Takođe, na ovaj način smanjuje toksičnost u organizmu a samim tim štiti DNK.

•  Sprečava oštećenje zdravih tkiva. Uništava rak, bori se protiv neurodgenerativnih bolesti.

Postiji nekoliko različitih vrsta autofagije. Nauka poznaje makroautofagiju, mikroautofagiju i zaštitnu autofagiju.

Makroautofagija je katabolički proces kojim se formiraju vezikule koje gutaju celularne makromolekule i organele. Ovo je oblik o kome se najčešće govori.

Ljudska vrsta nije jedina koja ima benificije od autofagije. Autofagija se takođe odigrava i u biljkama, crvima, muvama i drugim sisarima. Dosta istraživanja sa autofagijom je sprovedeno na pacovima. Izdvojena su 32 gena koja su povezana sa autofagijom. Istraživanja su nastavljena, a njihov tok je veoma važan iz razloga što na taj način možem otkriti mnogo novih pojedinosti vezanih za ovu metaboličku aktivnost organizma.

Veza između autofagije i apoptoze

Naučnici vjeruju da je autofagija selektivna prilikom odstranjivanja pojedinih organela, ribozoma i proteinskih agregata iz ljudskog organizma. Trenutno nema informacija da autofagija ili apoptoza (programirana ćelijska smrt) regulišu neke druge procese u organizmu. Neke studije potvrđuju činjenicu da je autofagija mehanizam apoptoze.

Jedan od razloga zbog kojih su istraživači zainteresovani za vezu između autofagije i apoptoze, je vjerovanje da autofagijom može da se tretira kancer i neurodegerenattivne bolesti poput Alchajmerove bolesti. Autofagija može da djeluje kao terapeutski proces u organizmu, kojim ciljano odstranjujemo neželjene ćelije, a čuvamo one zdrave.

U budućnosti, proces autofagije mogao bi se koristiti za zaštitu ćelija i njihovo obnavljanje i uništavanje ćelija koje izazivaju bolesti i upale u organizmu.

Kako pojačati autofagiju?

Autofagija je aktivna u svim ćelijama, ali se ona pojačava kad se smanjuje unos hrane, tačnije kad izgladnimo organizam. Taj cilj može da se postigne vežbanjem, fizičkom aktivnošću ili smanjenjem unosa kalorija. Oba načina su povezana sa kontrolom tjelesne mase, dužim životnim vijekom i sprečavanjem mnogih bolesti povezanih sa starošću.

Post

Kad koristimo dijetu i prilagođavamo životne navike da bi pojačali aktivnost autofagije, najbolji okidač je post. Najbolja dijetetska strategija je takozvani isprekidani post. Post ima veoma jednostavan koncept, a to je prestanak unosa hrane određeni vremenski period (vi i dalje možete da pijete vodu za vrijeme posta ili tečnosti kao kafa i čaj).

Ako niste upoznati sa isprekidanim postom, ovaj tip ciklične ishrane uključuje vremnski restriktivne periode ishrane. Postoje mnoge različite forme isprekidanog posta koje pojačavaju autofagiju kao što je Alternativni dnevni post u kome limitirate vaš dnevni unos hrane u periodu između 4 i 8 dana.

Studije su pokazale da post između 24 i 48 časova ima najjači efekat, ali ovaj tip posta nije izvodljiv baš kod svih ljudi. Probajte barem između 12 i 36 časova ako vam gore navedena cifra ne polazi za rukom.

Najlakši način da postignete željeni cilj je da jedete 1 ili 2 obroka dnevno umjesto mnogo manjih obroka. Ako završavate večeru u 6 ili 7 sati probajte da gladujete barem do 7 sati ujutru naednog dana ili još bolje do 11 ili 12 sati.

Možete da izaberete 2-3 dana posta, čak to može da bude i duže kad postanete dovoljno iskusni i naviknete svoj organizam na post.

Ketogena dijeta

Ketogena ili KETO dijeta je dijeta sa velikim količinama zdravih masti, i malom količinom ugljenih hidrata i ova dijeta funkcioniše veoma slično postu. Keto dijeta djeluje na taj način što dobijate 75% dnevnih kalorija ili više iz zdravih masti. a samo od 5 do 10% kalorija iz ugljenih hidrata. Ovo djeluje na vaš organizam tako da u njemu dolazi do nekih ključnih promjena. Metabolički putevi počinju da koriste masti kao gorivo umjesto glukoze iz ugljenih hidrata.

Koji tipovi hrane su najvažniji ako planirate da započnete Katogenu dijetu? Koristite kokosovo ulje za ishranu, maslinovo ulje, jaja, puter od kirikija, meso od životinja hranjenih isključivo travom, fermentirani sir, avokado, sjemenje i košpice. Voće je takođe uključeno zbog neophodnig vlakana za digestivni trakt, a i zbog vitamina i antioksidativnih svojstava koje poseduje.

Kao odgovor prilikom smanjenja unosa ugljenih hidrata, počeće da se proizvode ketoni koji imaju mnoge zaštitne efekte na vaš organizam. U studijama je otkriveno da ketoza može takođe da aktivira autofagiju, koja ima neurozaštinu funkciju. U studijama na pacovima, keto dijeta je aktivirala metaboličke procese aktivatore autofagije i tom prilikom su se smanjile povrede mozga kod povrijeđenih pacova.

Vježba

Još jedan dobar stres koji može da aktivira autofagiju je vježbanje. Najnovija istraživanja pokazuju da vježbanje može da aktivira autofagiju u raznim organima uključujući i metaboličku regulaciju mišića, jetre i pankreasa.

Da vježbanje ima mnoge dobre strane, ono predstavlja oblik stresa zato što uništava tkivo, izazivajući njegove popravke i rast u jačoj formi. Još nije jasno koliko vježbanje pojačava autofagiju, ali istraživači vjeruju da je ono najbolje za pojačavanje autofagije.

Vježbanjem od 30 minuta pojačavamo autofagiju u skeletnom i mišićnom sistemu. Da li možemo da vežbamo za vrijeme posta? Većina ljudi može.

Možete takođe primijetiti da dobijate veliki priliv energije kad prestanete sa postom, što vas može još više motivisati da vježbate.

Bezbjednosne mere prilikom posta

Naučili smo dosta stvari vezanih za autofagiju kroz ovaj tekst. Pojačavanjem autofagije putem posta i redovnim vježbanjem postižemo odlične rezultate.

Ali, ako uzimate pojedine lijekove za kontrolu vašeg zdravstvenog stanja, najbolje je konsultovati doktora prije nego započente sa postom. Ljudi koji boluju od hipoglikemije ili dijabetesa i žene koje su trudne, dojilje, ne treba da poste. Svako ko ima bolesti poput kancera treba prije početka posta da se konsultuje sa svojim doktorom.

Naučnik Yoshinori Ohsumi je dobio Nobelovu nagradu za otkriće autofagije

Japanac Yoshinori Ohsumi osvojio je Nobelovu nagradu za medicinu za istraživanje autofagije, odnosno dobio je nagradu za svoja otkrića o načinu na koji se ćelije detoksifikuju i popravljaju.

Autofagija je program za recikliranje tijela i neophodan je za svaku ćeliju. Kada se postupak autofagije efikasno odvija osjećateće se energičnije, laganije, bistrije, koža će početi da poprima mladalački sjaj. Autofagija je nevjerovatan prirodni podmlađivač ćelija i pri tom je vrlo efikasan. Autofagija zaustavlja ubrzano starenje, a istovremeno pomaže da se osjećate i izgledate bolje.

Koje prirodne supstance pojačavaju autofagiju?

Iako kafa pojačava autofagiju, postoji takođe jednostavan i ukusan način da se podignete bez kofeinskog naleta. Kombinuje se jedna vrećica zelenog čaja sa jednom kesicom čaja od citrusnog bergamota kao i jedna kašika sirovog kokosovog ulja sa štapićem cimeta. Ovo piće zagrijava organizam, a može se piti u svako doba dana. Efekti ovog pića su da sagorijeva masti, poboljšava rad mozga, pojačava imunitet i čini kožu sjajnom.

Citrus bergamot je jedan od najboljih i najzdravijih aktivatora autofagije na svetu. Štiti srce a polifenoli zelenog čaja poput EGCG stimulišu autofagiju kao i proces koji se zove termogeneza (brzina sagorevanja kalorija). Cimet je neuroprotektivan i može zaštiti ćelije od oštećenja i pojave raka. Kokosovo ulje povećava nivo ketona, za koje se utvrdilo da imaju antiautofagiju tako da se istovremeno osećate ispunjeno.

Kako deluje post na autofagiju?

Autofagija se aktivira kada ćelije prolaze kroz određeni stres. Dokazano je da ograničavajući unos kalorija indukuje proces koji pomaže ćelijama da postanu jače i dugovječnije sačuvavši energiju. Jedan od najjednostavnijih načina za pokretanje autofagije je post. Praktikovanje posta ne znači da morate da gladujete. Da bi se pokrenula autofagija dovoljno je da ste bez hrane 16 sati.

To se može postići ako pojedete ranu večeru i preskočite doručak ili doručkujete kasnije nego inače. Ako primijenite to samo tri dana zaredom tijelo pokreće aktiviranje autofagije, pružajući ćelijama šansu da se odmore, očiste svaki otpad i toksine koji su se nakupili u organizmu.