Zbog zabrinutosti oko širenja ruskog uticaja, američki Kongres nalaže šefu Pentagona Džejmsu Matisu da pripremi analizu bezbjednosne saradnje Rusije i svake pojedinačne zemlje Zapadnog Balkana.
Ministar odbrane Matis treba da, uz saglasnost državnog sekretara Reksa Tilersona, dostavi izvještaj relevantnim odborima oba doma američkog Kongresa, uključujući senatorske odbore za odbranu i spoljnopolitičke odnose, kao i spoljnopolitički odbor Predstavničkog doma Kongresa, prenosi Glas Amerike.
U zemlje Zapadnog Balkana Kongres ubraja: Srbiju, Bosnu i Hercegovinu, samoproglašeno Kosovo i Makedoniju.
U zahtjevu, američki Kongres traži detaljni spisak "ruskog oružja i vojne opreme i tehnologije u vrijednosti većoj od milion dolara, koje je ili kupljeno ili dobijeno od strane svake zemlje Zapadnog Balkana od 2012. do danas".
U Matisov izvještaj takođe bi trebalo da bude uključen opis učešća snaga bezbjednosti svake od pomenutih zemalja u obuci ili vojnoj vježbi sa Rusijom, takođe od 2012. godine do danas, opis svih sporazuma o bezbjednosnoj saradnji svake te zemlje sa Rusijom i pregled obavještajne saradnje sa Moskvom.
Cilj je da SAD ima uvid "koliko bezbjednosna saradnja između svake od zemalja Zapadnog Balkana i Ruske Federacije utiče na bezbjednosne interese SAD, Sjevernoatlantski savez (NATO), zemlje Zapadnog Balkana, i svaku članicu NATO-a koja se graniči sa zemljom Zapadnog Balkana", navodi se u Kongresnom dokumentu.
Kongres takođe traži uvid u bezbjednosnu saradnju svake zemlje Zapadnog Balkana sa SAD, spisak američkog naoružanja i vojne opreme i tehnologije u vrijednosti većoj od milion dolara, koje je dobila ili kupila svaka od tih zemalja od 2012. do danas.
Slično saradnji Zapadnog Balkana sa Rusijom, Kongres očekuje podatke o učešću snaga bezbjednosti svake navedene zemlje u obuci ili vojnoj vježbi sa Sjedinjenim Državama od 2012. nadalje, zatim spisak sporazuma o bezbjednosnoj saradnji sa SAD, kao i ocjenu bezbjednosne saradnje svake zemlje Zapadnog Balkana sa NATO-om.
U Zapadnim zemljama, uključujući SAD, raste zabrinutost zbog povećanog ruskog uticaja na Balkanu i u centralnoj Evropi.
U novembru, uticajni Atlantski savjet založio se za stalno američko vojno prisustvo na Balkanu u cilju stabilizacije jugoistočne Evrope zbog, kako smatra, povećanih nastojanja Rusije da vrši politički uticaj u regionu, navodi Glas Amerike.
Poslije posjete zemljama Zapadnog Balkana u aprilu, republikanski senator Džon Mekejn je izrazio žaljenje zbog američkog odsustva, odnosno vakuuma koji Rusija želi da popuni. Mekejn, inače predsjedavajući senatorskog odbora za oružane snage još je tada pozvao na učestalije posjete američkih visokih zvaničnika regionu.
Početkom avgusta potpredsjednik SAD Majk Pens sastao se sa visokim predstavnicima zemalja članica i posmatrača Јadranske povelje, čiji je predsjedavajući ove godine Makedonija.
Јadranska povelja je osnovana 2003. pod pokroviteljstvom SAD sa ciljem da koordiniše aktivnosti podrške zemljama aspirantima za članstvo u NATO. Njene članice su od početka Albanija, Makedonija i Hrvatska, 2008. priključile su se Crna Gora i BiH, dok su Srbija i Slovenija prihvatile status posmatrača.
(Tanjug)
